Ασφαλιστικό ζήτημα

Το ασφαλιστικό ζήτημα είναι ασφαλώς υπαρκτό αλλά και σοβαρό. Σπεύδω στη διευκρίνιση αυτή επειδή η κυβέρνηση επιχειρεί να δημιουργήσει νέα σύγχυση και επειδή όλοι πρέπει να είμαστε υπεύθυνοι. Αρχικά, λοιπόν, η κυβέρνηση προσπάθησε να δημιουργήσει την εικόνα μιας εξαιρετικά βεβαρημένης και επείγουσας κατάστασης και επαναλάμβανε ότι, το αργότερο σε δύο μήνες, θα φέρει σχετικό νομοσχέδιο στη Βουλή : Φαίνεται μάλιστα ότι δεν έδωσε ακριβή στοιχεία στους Άγγλους Αναλογιστές, αφού στη σχετική μελέτη περιλαμβάνονται ως δαπάνες και Ασφαλιστικών Ταμείων διάφορες κοινωνικές παροχές που δεν μπορεί παρά να επιβαρύνουν τον Κρατικό Προϋπολογισμό. Προσπάθησε, δηλαδή, να δημιουργήσει ένα τρομοκρατικό κλίμα προκειμένου να επιβάλει στους ασφαλισμένους δυσμενέστατες, άδικες και έξω από κάθε λογική πολιτικοοικονομικές επιλογές.

Τώρα μετά την άτακτη υποχώρησή της και την δεινή πολιτική ήττα που υπέστη προσπαθεί να ισχυριστεί ότι θα μπορούσε να αναβάλει κάθε παρέμβαση, ακόμη και μετά το 2005, μετά τις εκλογές, έτσι ώστε να αποφύγει το πολιτικό κόστος. Είναι προφανές ότι επιχειρεί να δικαιολογήσει τα αδικαιολόγητα, ότι – και πάλι – εμπαίζει τον κόσμο και ότι με τις νέες αντιφάσεις του ο Πρωθυπουργός εξαντλεί τα έσχατα υπολείμματα της αξιοπιστίας του. Είναι άλλωστε πασιφανές ότι το πρόβλημα είναι γνωστό στην κυβέρνηση εδώ και πολύ καιρό. Υπάρχουν οι δεσμεύσεις του Πρωθυπουργού από τις εκλογές του 1996. Απόδειξη αποτελεί η έκθεση Σπράου και η σχετική προς αυτόν κυβερνητική εντολή. Όπως επίσης και η εντολή προς τους Άγγλους Αναλογιστές. Απλούστατα η κυβέρνηση, όλα αυτά τα χρόνια, έκανε αυτό που τώρα καταγγέλλει. Ηρνείτο να πάρει αποφάσεις, ηρνείτο ακόμη και να μιλήσει για το πρόβλημα γιατί ήθελε να κρύψει τις θέσεις και τις προθέσεις της. Διέπραξε, όμως, και κάτι σοβαρότερο. Δεν εξεπλήρωσε θεσμοθετημένες υποχρεώσεις. Οφείλει ήδη από την τριμερή χρηματοδότηση περισσότερα από 670 δις. δρχ. Με περισσότερες από 150 ρυθμίσεις, που ψήφισε μετά το 1994 – ρυθμίσεις που προάγουν την αδιαφάνεια και απέβλεπαν στην υπηρέτηση κομματικών επιδιώξεων – η κυβέρνηση αποδόμησε σε μεγάλο βαθμό την Ασφαλιστική Μεταρρύθμιση της περιόδου 90-92 με αποτέλεσμα να πλήξει την απόδοση και τη βιωσιμότητα του συστήματος.

Η αλήθεια, λοιπόν, είναι ότι υπάρχουν προβλήματα στον Ασφαλιστικό Τομέα και ότι τα προβλήματα αυτά πρέπει να αντιμετωπιστούν το ταχύτερο δυνατόν καθώς η διαιώνισή τους μόνον αρνητικές συνέπειες επιφυλάσσει. Πρώ’ απ’ όλα, όμως, είναι ανάγκη να δούμε ποια είναι η πραγματική έκταση του προβλήματος και ποια είναι τα αίτια που το προκαλούν. Η λαϊκή ρήση για τον «κομπογιαννίτη» που ενώ «πονάει δόντι, βγάζει μάτι» δεν μπορεί να εφαρμοστεί – και σε αυτή την περίπτωση – από την κυβέρνηση σε βάρος των ασφαλισμένων.

Οι ενότητες των προβλημάτων είναι δύο. Η πρώτη, αφορά τα ενδοασφαλιστικά ζητήματα. Είναι κυρίως η εισφοροδιαφυγή, κακή λειτουργία των Ταμείων, η μη αξιοποίηση της περιουσίας και των πόρων τους, η κατασπατάληση πόρων στον τομέα της υγείας, αλλά και στον διοικητικό τομέα. Υπάρχει επίσης το τεράστιο ζήτημα των οφειλών του Κράτους στα Ταμεία και της κυβερνητικής ασυνέπειας στην τριμερή χρηματοδότηση που εμείς θεσμοθετήσαμε για τους ασφαλισμένους από το 1993.

Τη δεύτερη ενότητα συγκροτούν τα λεγόμενα εξωασφαλιστικά ζητήματα στα οποία δεσπόζουν η έξαρση της ανεργίας, αλλά και τα εκτεταμένα φαινόμενα μαύρης αγοράς εργασίας. Είναι το δημογραφικό πρόβλημα που φαίνεται ότι τείνει να εξελιχθεί στο πρώτο εθνικό πρόβλημα. Για όλους αυτούς τους λόγους η αντιμετώπιση του προβλήματος πρέπει να υπακούει σε συγκροτημένο σχέδιο στο οποίο θα υπάρχει ιεράρχηση προτεραιοτήτων ανάλογα με τη σοβαρότητα των αιτιών που παράγουν το πρόβλημα. Η ουσιαστική αντιμετώπιση του προβλήματος δεν μπορεί να προέλθει παρά μόνον μέσα από την επιτάχυνση των ρυθμών ανάπτυξης και κατ’ επέκταση την αντιμετώπιση της ανεργίας. Ωστόσο υπάρχουν πολλά άλλα ζητήματα τα οποία πρέπει άμεσα να αντιμετωπιστούν. Πολύ συνοπτικά επισημαίνω :

Είναι ευθύνη και συνταγματική υποχρέωση της Πολιτείας να εγγυηθεί :

- Το δημόσιο, αναδιανεμητικό χαρακτήρα της κοινωνικής ασφάλισης, στη βάση της αλληλεγγύης των γενεών.

Είναι αδιανόητο να χρησιμοποιείται η κοινωνική ασφάλιση για την αντιμετώπιση του δημοσιονομικού προβλήματος. Είναι απαράδεκτο να γίνεται η ανεπάρκεια του κράτους και η αποτυχία της Κυβέρνησης, βάρος στην πλάτη των εργαζομένων και ιδίως μάλιστα των οικονομικά ασθενέστερων. Τι απαιτείται :

- Η πλήρης εφαρμογή της μεταρρύθμισης της περιόδου 90-92.

- Η επιτάχυνση των ρυθμών ανάπτυξης, που μπορεί πράγματι να περιορίσει την ανεργία.

- Η εξεύρεση ενός μόνιμου μηχανισμού αυτόματης ενίσχυσης των οικονομικά ασθενέστερων συνταξιούχων.

- Η λειτουργική αναδιάρθρωση των ασφαλιστικών φορέων και ο εξορθολογισμός της διαχείρισής τους.

- Η αξιοποίηση της περιουσίας και των κεφαλαίων των ασφαλιστικών ταμείων.

- Η εξυγίανση και στο χώρο της υγειονομικής περίθαλψης που χρηματοδοτείται από τους ασφαλιστικούς οργανισμούς.

- Η αύξηση του αριθμού των ασφαλισμένων στο πλαίσιο μιας συνολικής πολιτικής για την απασχόληση.

- Η προώθηση συγκροτημένης πολιτικής για την αντιμετώπιση του δημογραφικού προβλήματος.

Και αυτά σημαίνουν : Άμεση διασύνδεση της παιδείας με την παραγωγή και τις νέες τεχνολογίες. Έμφαση στην πρόσβαση των νέων και των γυναικών στην αγορά εργασίας. Συγκροτημένη ένταξη των οικονομικών μεταναστών στο ασφαλιστικό σύστημα. Αντιμετώπιση της μαύρης αγοράς εργασίας και της εισφοροδιαφυγής. Αυτό που δεν έκανε η Κυβέρνηση, το ξεκινήσαμε εμείς. Αρχίσαμε ένα υπεύθυνο και ειλικρινή διάλογο με τους κοινωνικούς φορείς. Αυτόν τον διάλογο θα τον συνεχίσουμε.