Το μέλλον της Κοινωνικής Ασφάλισης

(Τρία προβλήματα και μία λύση)

Τα θεμελιώδη δικαιώματα των πολιτών πηγάζουν από τους θεμελιώδους σημασίας λόγους ύπαρξης των οργανωμένων κοινωνιών, των κρατών. Θεμελιοδέστερος λόγος είναι η προστασία της ζωής με τις αξίες της και η διαρκής αναβάθμιση της ποιότητάς της. Βασικό και απαραίτητο εφόδιο στην πορεία της ζωής είναι η εργασία και εξασφάλιση επαρκούς εισοδήματος στο τέλος της εργασιακής δράσης. Ποια είναι η κατάσταση στη σημερινή Ελλάδα;

Πρώτ' απ' όλα, η οργανωμένη κοινωνία, το κράτος κυρίως, δεν μπορεί να εξασφαλίσει συνθήκες εργασίας για όλους. Η ανεργία αποτελεί σήμερα το μεγαλύτερο κοινωνικό πρόβλημα στον τόπο μας. Τα ποσοστά ανεργίας στις ηλικίες 18-30 ετών είναι συγκλονιστικά. Ο ένας στους τρεις νέους που κυκλοφορούν δίπλα μας είναι άνεργος. Αυτό είναι το πρώτο πρόβλημα. Αιτία είναι η έλλειψη επαρκούς ανάπτυξης που οφείλεται κυρίως στις αγκυλώσεις του κράτους που λειτουργεί με φιλοσοφία, μηχανισμούς, ρυθμούς και διοίκηση που ανήκουν στον 19^ο αιώνα.

Το δεύτερο πρόβλημα βρίσκεται στη χαμηλή παραγωγικότητα και ανταγωνιστικότητα της οικονομίας μας. Είναι τόσο εκτός εποχής, εκτός σύγχρονων ευρωπαϊκών πλαισίων, εκτός του σημερινού ανταγωνιστικού περιβάλλοντος, ώστε τα εισοδήματα είναι πολύ χαμηλότερα από τα αναγκαία. Ολόκληρα τμήματα του πληθυσμού, περισσότεροι από ένας στους τέσσερεις εργαζόμενοι βρίσκονται κάτω από το επίπεδο της φτώχειας. Φαίνεται ότι κάποιοι συμπολίτες μας αναγκάζονται ή επιλέγουν να δώσουν λύση στην έλλειψη επαρκούς εισοδήματος καταφεύγοντας στην παραοικονομία. Οι μεν υποκρίνονται ότι πληρώνουν και οι δε αποκρύπτουν ότι εργάζονται. Και αυτό κάνει το δεύτερο πρόβλημα πολυπλοκότερο.

Το τρίτο πρόβλημα, συνέπεια του πρώτου και του δεύτερου είναι ότι το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης εξαντλεί τα όρια αντοχής και της επιβίωσής του, γιατί στερείται τους αναγκαίους πόρους.

Τα προβλήματα γίνονται πιο περίπλοκα από επιπρόσθετα διαιωνιζόμενα και εξαιρετικά σοβαρά προβλήματα όπως το δημογραφικό, η ανεξέλεγκτη και μαύρη εργασία των οικονομικών μεταναστών, η εισφοροδιαφυγή και πολλά άλλα.

Ποιο είναι λοιπόν το μέλλον και ποιες μπορεί να είναι οι ενδεδειγμένες λύσεις: Η απάντηση στο ερώτημα ποιο είναι το μέλλον χωρίς την εφαρμογή των ενδεδειγμένων λύσεων είναι τραγική: Αποσάθρωση της κοινωνίας, κοινωνικές συγκρούσεις, ατομικά και ομαδικά δράματα. Είναι μια εικόνα που κανείς δεν θέλει να δει. Και όμως! Οι ενδεδειγμένες λύσεις δεν είναι δύσκολες. Είναι απλές. Δεν χρειάζονται ιδέες και δυνάμεις πέρα από τις δυνατότητες της κοινωνίας μας. Χρειάζεται απλούστατα να αντιληφθούμε όλοι ανεξαιρέτως τα προβλήματα. Χρειάζεται επίσης να αντιληφθούμε ότι η εντιμότητα των ιδεών και των πράξεων είναι αναγκαίο συστατικό των λύσεων. Η λογική του ατομικού συμφέροντος πάνω από το συλλογικό είναι καταστροφική. Η λύση τελικά και στα τρία προβλήματα είναι πολιτική. Λύση πολιτικών ιδεών, πολιτικών αποφάσεων και πολιτικών πράξεων. ’ξονάς μας δεν μπορεί να είναι παρά μόνο το τρίπτυχο «εκπαίδευση - ανάπτυξη - απασχόληση».

Πρώτη επιδίωξή μας η απελευθέρωση των παραγωγικών δυνάμεων της κοινωνίας από το τέλμα και το αδιέξοδο της συντηρητικής οικονομικής διαχείρισης. Η απελευθέρωση της κοινωνίας από το κατεστημένο της μιζέριας του κυνισμού και του ατομικισμού. Η αλλαγή νοοτροπίας. Το παράδειγμα αυτής της αλλαγής το έδειξε η Ιρλανδία τις δύο τελευταίες δεκαετίες. Έγινε από ουραγός, πρωτοπόρος της Ευρώπης σε ανάπτυξη και απασχόληση.

Ύστερα έρχεται η ανάπτυξη της ικανότητας. Το κράτος, ο ευρύτερος δημόσιος τομέας παραμένουν πολύ πιο πίσω από την εποχή μας. Έγιναν και γίνονται βάρος στην ιδιωτική πρωτοβουλία. Έγιναν δυνάστες αντί να είναι υπηρέτες κάθε πολίτη.

Η επανίδρυση και ο εκσυγχρονισμός του κράτους, η δημιουργία ενός κράτους αυξημένων δυνατοτήτων, αποτελεί αναγκαία και πρωταρχικής σημασίας προϋπόθεση για το άλμα ποιότητας και δημιουργίας που χρειάζεται και μπορεί να πετύχει η Χώρα μας.

         Η δίκαιη αμοιβή, το δίκαιο εισόδημα και η δίκαιη συμβολή σ' ένα πλαίσιο ταχύτατης ανάπτυξης είναι η ουσία της λύσης του τρίτου προβλήματος.

Η λύση επομένως είναι τελικά πολιτική. Και όπως σε όλες τις Δημοκρατίες κάθε πολιτική λύση είναι στα χέρια των πολιτών, στα χέρια του Λαού. Και είναι χρονικά κοντά. Στις εκλογές που έρχονται ο Ελληνικός Λαός μπορεί να δώσει την απάντησή του στο εικοσαετές καθεστώς της αγκύλωσης και να δώσει τη Μία, την ενδεδειγμένη Λύση.