Η Υγεία Σήμερα και Αύριο

(Ομιλία στο διεθνές συνέδριο του οικονομικού περιοδικού Economist)

        Δύο είναι οι σημαντικότεροι τομείς μιας σοβαρής Κυβέρνησης ενός Λαού: Η ΠΑΙΔΕΙΑ και η ΥΓΕΙΑ.

        Η ΠΑΙΔΕΙΑ δίδει την ταυτότητα και τα εφόδια της ζωής κάθε γενιάς.Η ΥΓΕΙΑ, κοινωνική, σωματική και πνευματική δίδει την εξασφάλιση, την επιβίωση και την ποιότητα της ζωής. Οι δείκτες της Παιδείας και της Υγείας καθορίζουν σε ποιο κόσμο ανήκει ένας λαός και μια χώρα.

        Δεν είναι ο πληθωρισμός, τα επιτόκια, το ισοζύγιο πληρωμών οι συναλλαγματικές ισοτιμίες , η αύξηση του ΑΕΠ, η παραγωγή . . . . .

        Είναι ο καθολικός αλφαβητισμός, η καθολική πρόσβαση σε σύγχρονη παιδεία, δια βίου εκπαίδευση η πρωτοπορία της επιστημονικής έρευνας η ανυπαρξία παιδικής Θνησιμότητας, η κοινωνική συνοχή, η επάρκεια του αριθμού, της εκπαίδευσης και της κατανομής του υγειονομικού προσωπικού, η μακροβιότητα με ποιότητα, η εύκολη πρόσβαση σε αξιόπιστες υπηρεσίες υγείας, η χαμηλή εγκληματικότητα. Όταν αυτοί οι δεύτεροι δείκτες ευημερούν τότε οι πρώτοι τακτοποιούνται αυτομάτως.

        Δυστυχώς κυρίες και κύριοι, η δυστυχία της Ελλάδος των τελευταίων ετών είναι ότι δίδουμε υπερβολική σημασία στους πρώτους δείκτες και αμελούμε τους δεύτερους. Δεν υπάρχει επένδυση χρήματος πλέον παραγωγική για μία χώρα από αυτή που γίνεται στην παιδεία και την Υγεία. Δεν υπάρχει επένδυση χρόνου πλέον παραγωγική για μία Κυβέρνηση από αυτή που γίνεται στην Παιδεία και την Υγεία. Σ'αυτή τη θεμελιώδη φιλοσοφία στηρίζουμε τις αρχές μας και το πρόγραμμά μας

        Ας επικεντρωθούμε στο Θέμα της Υγείας.

        Είμαστε το κόμμα της Ελευθερίας. Ελευθερία στην παροχή και ελευθερία στην επιλογή. Ελευθερία από τα δεσμά ενός ανίκανου, οπισθοδρομικού και ανεπαρκούς κρατικού μονοπωλίου. Η πρακτική των τελευταίων δεκαετιών σε εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο επιβεβαίωσε την ισχύ της φιλοσοφίας μας. Χώρες, Κοινωνίες και Κράτη που στέρησαν την ελευθερία της επιλογής, κατέληξαν να καταστρέφουν την Υγεία και την παιδεία των Λαών τους. Mία αναδρομή των τελευταίων 50 ετών σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης βεβαιώνει του λόγου το αληθές: Στην Ευρώπη, το πρόβλημα της Ανατολής δεν λύθηκε με την αλλαγή του οικονομικού συστήματος. Αντιθέτως χειροτέρευσε διότι η Παιδεία είχε οπισθοδρομήσει, τα Συστήματα Ασφάλισης χρεοκοπήσει και οι δείκτες Υγείας  χειροτερεύσει. Η ουσιαστικότερη βοήθεια που Θα έπρεπε να δοθεί σε αυτούς τους Λαούς είναι σε Εκπαίδευση και Υγεία. Και αυτό δυστυχώς δεν γίνεται.

        Κανένας τομέας της Ανθρώπινης Γνώσης δεν αναπτύσσεται σήμερα όσο η Ιατρική Ιλιγγιώδης η ταχύτητα. Η βασική έρευνα ανατρέπει δόγματα αιώνων. Η τεχνολογία παρέχει δυνατότητες διάγνωσης και Θεραπείας πρωτόγνωρες πρακτικά κάθε μέρα. Οι εργάτες της Υγείας, όλων των βαθμίδων, ζουν το άγχος της δικής τους πληροφόρησης. Κάθε μέρα οι χθεσινές τους γνώσεις απαξιώνονται και ασχετοποιούνται.

        Στη σημερινή εποχή είναι στο μεταίχμιο της Υγείας και της Παιδείας  που δοκιμάζονται τα όρια του ανθρώπου. Η δυνατότητα παρέμβασης στην Υγεία γίνεται ταυτόχρονα φθηνότερη και ακριβότερη.

        Φθηνότερη γιατί: Έχουμε πολλαπλάσιες γνώσεις προληπτικής ιατρικής. Και τεράστιες δυνατότητες φθηνής μετάδοσης της γνώσης αυτής. θα θυμίσω εδώ ότι η μεγαλύτερη παγκόσμια παρέμβαση στην ανθρώπινη υγεία δεν ήταν ούτε εμβόλια, ούτε φάρμακα, ούτε νοσοκομεία. Ήταν ο καθαρισμός του πόσιμου νερού. Η σημερινή μεγάλη παρέμβαση αναμφισβήτητα Θα είναι π διακοπή του καπνίσματος και η υιοθέτηση υγιεινού τρόπου ζωής. Δυστυχώς στην Πατρίδα μας καμμία σοβαρή προσπάθεια δεν γίνεται προς αυτή την κατεύθυνση.

        Με τη σημερινή επιστημονική γνώση μόνο αδαείς ή παράφρονες Θα επέτρεπαν να έχουμε την υψηλότερη κατά κεφαλήν κατανάλωση τσιγάρων στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυτό το Θλιβερό ρεκόρ έχει η σημερινή Ελλάδα. Με τη σημερινή επιστημονική γνώση μόνο αδαείς ή παράφρονες Θα επέτρεπαν να έχουμε τα πιο παχειά παιδιά στην Ευρωπαϊκή Ένωση. 0 όρος κακοαναθρεμμένα απόκτησε νέα έννοια. Καμιά προσπάθεια και προς αυτή την κατεύθυνση. Η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση, τα ναρκωτικά, το στρες της σημερινής ζωής, οι νέες επιδημίες είναι περιστασιακές κρατικές ενασχολήσεις. Μαθαίνουμε τα παιδιά στα σχολεία να λύνουν εξισώσεις και παραλείπουμε να τα μάθουμε να λύνουν τα αληθινά προβλήματα της ζωής . Και είναι πανεύκολο και πάμφθηνο να το κάνουμε με τις σημερινές επικοινωνιακές και εκπαιδευτικές δυνατότητες. Για τις επόμενες γενιές θα αποτελεί άλυτο μυστήριο η απραξία σ'αυτό τον τομέα. Αλλά η υγεία γίνεται ταυτόχρονα και ακριβή, πανάκριβη. Οι σύγχρονες διαγνωστικές, παρεμβατικές προσθετικές και θεραπευτικές παρεμβάσεις χρειάζονται απόσβεση και επανεπένδυση. 0 καθορισμός προτεραιοτήτων και κριτηρίων αποτελεί Θεμελιώδη υποχρέωση του Κράτους.

        Το σύστημα ασφάλισης πρέπει να αντέξει για να συνεχίσει να παρέχει στηρίζεται. Η αντοχή του όμως δοκιμάζεται παντού, σε όλες τις σύγχρονες κοινωνίες . Η ιδιωτική συμμετοχή αρχiζει να παίζει καίριο συμπληρωματικό ρόλο.

        Ο ρόλος του Κράτους πρέπει και εδώ να είναι ρυθμιστικός. Να Θέτει κανόνες ηθικά, νομικά και κοινωνικά αποδεκτούς. Να μεριμνά για την εφαρμογή τους. Να τους εκσυγχρονίζει με το ρυθμό της πραγματικότητας που αλλάζει.

        Η κοινωνική ασφάλιση οφείλει να έχει κύρια κοινωνικό κορμό. Δεν πρόκειται όμως να επιβιώσει αν δεν αποκτήσει υγιείς και ισχυρούς ιδιωτικούς κλάδους. Έτσι Θα εξασφαλισθεί η επιλογή και η επάρκεια των υπηρεσιών Υγείας.

        Το Εθνικό Σύστημα Υγείας έχει ορατά σαφή και μεγάλα δομικά προβλήματα. Κρεβάτια και νοσηλευτές λιγότερους των απαιτουμένων. Κατανομή μονάδων ακανόνιστη, νέους χώρους και σύγχρονο υλικό σε κατάσταση απαράδεκτης αχρηστίας. Υπερπροσφορά ιατρών αμφίβολης εκπαίδευσης και αναμφίβολα ελλιπούς συνεχούς εκπαίδευσης. Έλλειψη  πόρων και περίσσεια πανθομολογούμενης διαφθοράς. Διαφθοράς σε όλα τα επίπεδα. Πιστεύουμε ότι την υγεία πρέπει να διέπουν οι αρχές της ελευθερίας, της ισότητας και της αλληλεγγύης. Το Εθνικό Σύστημα Υγείας δεν έχει πετύχει τους κύριους στόχους του.

α. Δεν υπάρχει άμεση προσπέλαση προς τις υπηρεσίες υγείας του συνόλου των πολιτών.

β. Δεν υπάρχει διαθεσιμότητα των υπηρεσιών σε 24ωρη βάση.

γ. Δεν υπάρχουν υψηλής ποιότητας υπηρεσίες από πλευράς επιστημονικής και κτιριακής υποδομής

δ. Δεν υπάρχει έμφαση στην πρωτοβάθμια Φροντίδα, τη Δημόσια Υγεία και την επείγουσα Ιατρική.

        Οι δείκτες υγείας του συνόλου των κατοίκων έχουν χειροτερεύσει μετά την είσοδο εκατοντάδων χιλιάδων οικονομικών μεταναστών που σε ένα μεγάλο ποσοστό είναι αμφίβολης υγείας. Ενα σύστημα που θα έπρεπε να αντέξει ακόμη και πόλεμο έχει λυγίσει κάτω από το βάρος της μετανάστευσης σε πολλές περιοχές της χώρας. Η αναλογία κλινών ανά 1000 κατοίκους είναι ακόμη δυσμενής για την Ελλάδα σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη . Έχουμε λιγότερες από 6 ενώ ο ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι περισσότερες από 8. H χωροταξική κατανομή τους είναι εξαιρετικά άνιση. Οι Managers που Θα βελτίωναν τη λειτουργία των νοσοκομείων αναζητούνται ακόμη και όσοι ανευρίσκονται βραχυκυκλώνονται στο πλέγμα της γραφειοκρατίας και των διαπλεκομένων. Η χώρα αντιμετωπίζει ήδη πρόβλημα υπερβολικού αριθμού ιατρών. Το πρόβλημα Θα επιταθεί καθώς Θα επιστρέφουν χιλιάδες νέοι γιατροί που σπουδάζουν στο εξωτερικό.

        Υπάρχει ήδη πρόβλημα ανεργίας. Είναι συγκλονιστική πρόσφατη μελέτη του Ιατρικού Συλλόγου που προβλέπει ιατρογενή νοσήματα από τον υπέρμετρο ανταγωνισμό που προκαλεί η πληθώρα. Έχουμε τους λιγότερους οικογενειακούς γιατρούς στην Ευρώπη κατ'  αναλογία τους περισσότερους εξειδικευμένους.

        Τεράστιο λάθος πολιτικής υγείας. 0 γιατρός επιτυγχάνει πολύ περισσότερο στο έργο του όταν γνωρiζει τον ασθενή. Καταφεύγουμε στους ειδικούς ακόμη και για απλά προβλήματα. Κάνουμε έτσι καταπόνηση και κατασπατάληση υπηρεσιών. Κάθε Έλληνας Θα έπρεπε να έχει δικό του Φάκελο Υγείας που να τον συνοδεύει σ'όλη τη ζωή. Η ζωή του εξαρτάται πολλές φορές από  την άμεση γνώση του ιατρικού του ιστορικού.

        Αυτό δεν υπάρχει στην Ελλάδα. Σπαταλώνται τεράστια ποσά για να επαναδιαγιγνώσκονται πράγματα που θα μπορούσαν να αναγνωσθούν σ'ένα ενημερωμένο φάκελο.

        Θεμελιώδης για την υγεία είναι ο ρόλος της ποιότητας των τροφίμων. Στη χώρα του παραλόγου περνάμε από χίλιους ελέγχους την ασπιρίνη και από κανένα έλεγχο το ψωμί. Προτείναμε πριν μήνες στην Κυβέρνηση τη δημιουργία Εθνικού οργανισμού Τροφίμων και Φαρμάκων στα πρότυπα του Αμερικανικού FDA Υποβάλλαμε και σχετική εμπεριστατωμένη πρόταση νόμου στη Βουλή. Δεν έγινε δεκτή. Ίσως γιατί κάποιοι θέλουν στην Ελλάδα τα τρόφιμα να ελέγχονται σποραδικά και κατά τρόπο ελλιπή.

        Κάποιοι δεν έχουν, συμφέρον να λειτουργούν οι ρυθμιστικές και ελεγκτικές αρμοδιότητες του Κράτους στον καίριο σ' αυτό τομέα της Υγείας. Στην χώρα αυτή όλοι αρνούμενα συμμετοχή στη διαφθορά ως παραλήπτες. Περιέργως όμως ενθυμούμενα συμμετοχή στη διαφθορά ως δότες .Πιστεύω ότι ο περιορισμός, η εξαφάνιση της διαφθοράς Θα είναι η σημαντικότερη προσφορά υγείας στη ζωή αυτής της χώρας. Κάτι σαν τον καθαρισμό του πόσιμου νερού. Και μπορεί να γίνει πάμφθηνα. Αρκεί η αφύπνιση των συνειδήσεων. Σημαντικός παράγοντας στην περίπλοκη εξίσωση της Υγείας είναι το φάρμακο. Δυστυχώς κάθε προσπάθεια επιβολής τάξης τα τελευταία χρόνια επιτείνει το χάος. Διότι επιχειρείται με τη γνώση των αδαών και την εντιμότητα των διαπλεκομένων.

        Τελευταία με την Λίστα η Κυβέρνηση επιχείρησε να επανεφεύρει τον τροχό. Και απέτυχε'. Φάρμακα εξηρέθησαν για ελάχιστες δραχμές. Λύση κυριολεκτικά της Δεκάρας. Η ιδιάζουσα μορφή των συμφερόντων δεν επέτρεψε το αυτονόητο: Την υιοθέτηση ενός οποιουδήποτε επιτυχημένου συστήματος της Δυτικής Ευρώπης ή της Βόρειας Αμερικής.

        Το Κράτος συμπεριφέρθηκε και συμπεριφέρεται ως Θαμών κακόφημης χαρτοπαικτικής λέσχης. Προσπαθεί να κερδίσει χρήματα αλλάζοντας τους κανόνες και παραβιάζοντας τι δικές του υποσχέσεις. Ενώ υπάρχουν διαθέσιμες θεμελιώδεις αλλαγές που έχουν δοκιμασθεί και επιτύχει στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Τα τζένερικς (γενόσημα) για τα νοσοκομεία και τα ασφαλιστικά ταμεία. Οι διαγωνισμοί για τα νοσοκομεία και τα ασφαλιστικά ταμεία. Η ουσιαστική καθιέρωση των μη συνταγογραφούμενων φαρμάκων. Η διαπραγμάτευση του κράτους με τις εταιρείες αναφορικά με τα ενδεχόμενα υπερκέρδη τους όπως και η ενθάρρυνση και συμμετοχή στις επενδύσεις. Και τέλος Λίστα αλλά με κανόνες πάγιους, διαφανείς και ύστερα από συμφωνία με όλους τους ενδιαφερόμενους. Με την ευρωπαϊκή Ένωση δεν αρκεί η σύγκλιση στον πληθωρισμό, τα επιτόκια, το δημόσιο χρέος. Χρειάζεται πρωτίστως η σύγκλιση στην εντιμότητα της κοινωνίας, η σύγκλιση στην πάταξη της διαφθοράς του Κράτους, η σύγκλιση στην επάρκεια και αποτελεσματικότητα της κρατικής μηχανής. με δύο λόγια η σύγκλιση στη σοβαρότητα της χώρας. Υπάρχουν πολλά που πρέπει να γίνουν. Και ιεραρχημένα και ταυτόχρονα. Θα κλείσω όπως ξεκίνησα. Με τη σχέση Παιδείας και Υγείας. Το πρώτο είναι να κατανοηθεί ο Θεμελιώδης ρόλος της Παιδείας στα Θέματα Υγείας. Η παιδεία μας κάπου ξέχασε ότι υπέρτατος σκοπός της παιδείας είναι η δημιουργία ανθρώπων και μάλλον έχει ως προτεραιότητα τη δημιουργία επαγγελματιών. Συσσωρεύσαμε όλοι και συσσωρεύουν τα παιδιά μας τόμους εξειδικευμένων γνώσεων από τα συνημίτονα και τους υποθετικούς λόγους, κάθε είδους και από τα ολοκληρώματα ως τις πολύπλοκες μαθηματικές εξισώσεις. Και ξεχάσαμε ότι πρέπέι να μάθουν και πως να είναι στο μέλλον γονείς και πολίτες, υγιείς και Θεράποντες άνθρωποι της χώρας τους και του κόσμου. Διδάσκονται περισσότερα μαθηματικά από περιβάλλον, περισσότερη Γραμματική από Υγεία. Αποκτούν γνώσεις και χάνουν τη ζωή Βασικό επίσης παράλληλα με τη γνώση είναι να προάγουμε και ένα νέο ήθος υγιεινού τρόπου ζωής. Τα Ελληνόπουλα όπως είπαμε διατρέφονται χειρότερα απ'όλα τα πα ι δ ι ά της Ευρώπης , όχι λόγω στέρησης , αλλά λόγω κακώς χρησιμοποιούμενος αφθονίας. Για τους περισσότερους από μας η μόνη άσκηση είναι το κάπνισμα. Μελετώντας κανείς τη συμπεριφορά μας από άποψη υγείας μπορεί βάσιμα να πει ότι "οι Έλληνες είμαστε ένας Λαός που ζει επικίνδυνα". Η Υγεία δεν μπορεί να αναπτυχθεί σε ένα Κράτος που νοσεί. 0 Ελληνικός Λαός είναι Θεατής και Θύμα ενός σπάταλου και ανίκανου κράτους.